Stres oksydacyjny bywa przyczyną rozregulowanych cyklów miesiączkowych,
a w niektórych przypadkach może powodować bądź nasilać takie schorzenia jak zespół policystycznych jajników oraz endometriozę. Ponadto wpływa na zmniejszenie liczebności oraz ruchliwości plemników.
Czym jest stres oksydacyjny?
W prawidłowo funkcjonującym organizmie występuje równowaga między powstawaniem wolnych rodników a ich wymiataniem. Kiedy wzrost wytwarzanych wolnych rodników jest większy niż ilość jego zamiataczy, zmniejsza się aktywność systemów enzymatycznych odpowiedzialnych za ich usuwanie. Spada wtedy aktywność antyoksydacyjna i mechanizm obronny organizmu nie jest w stanie skutecznie pozbyć się wolnych rodników. Taka dysproporcja prowadzi do zachwiania równowagi reakcji utleniania, co jest nazywane stresem oksydacyjnym.
Przyczyny stresu oksydacyjnego:
Przyczynami stresu oksydacyjnego są najczęściej czynniki zewnętrzne, w których wymienić można: życie w napięciu nerwowym, zanieczyszczenie środowiska, wyczynowe uprawianie sportu, palenie papierosów, zbyt intensywne opalanie się, kontakt z metalami ciężkimi, zażywanie niektórych leków (antykoncepcyjnych, sterydów, antydepresantów).
– Stresujemy się w pracy, w autobusie, w domu. Boimy się o swoją przyszłość, finanse, związek. To wszystko negatywnie odbija się na płodności. Będąc nieustannie w stresie, wysyłamy naszemu organizmowi sygnał, że nie jest to najlepszy moment do rozmnażania się. To biologiczny mechanizm powodowany przez adrenalinę, obserwowany u wielu ssaków – tłumaczy dr n. biol. Wojciech Sierka, z Kliniki Leczenia Niepłodności i Diagnostyki Prenatalnej Gyncentrum w Katowicach.
Również wpływ diety nie pozostaje bez znaczenia – spożywanie wysoko przetworzonej żywności, pryskanych owoców oraz warzyw, spleśniałych produktów (odkrawanie popsutych części i zjadania reszty), jedzenia spalonego mięsa oraz picie alkoholu są czynnikami powstawania stresu oksydacyjnego.
Do czego przyczynia się stres oksydacyjny?
Stres oksydacyjny może inicjować rozwój choroby nowotworowej, ponieważ przyczynia się on do powstania mutacji. Jest on czynnikiem w powstawaniu chorób, m.in. układu krążenia, płuc, oczu, zapalenia wątroby i trzustki, cukrzycy, chorób układu nerwowego.
Wpływ stresu oksydacyjnego na płodność:
Na płodność wpływa wiele czynników. Ważny jest dobry stan zdrowia, dieta bogata w odpowiednie składniki spożywcze, odpowiednia aktywność fizyczna oraz minimalizacja stresogennych sytuacji. Brak równowagi między tworzeniem a usuwaniem wolnych rodników prowadzi do zachwiania równowagi reakcji utleniania, która jest szczególnie szkodliwa dla plemników. Stres oksydacyjny wpływa na zmniejszenie ich liczebności oraz ruchliwości, co w konsekwencji uniemożliwia uzyskanie zapłodnienia lub prowadzi do zaburzenia rozwoju zarodka. Przeprowadzone przez klinikę Gyncentrum badania płodności na kilkuset Polakach wykazały, że aż 62% mężczyzn zdiagnozowano problemy z płodnością o różnorodnym podłożu oraz nasileniu.
– Ten odsetek nieustannie rośnie, a coraz częściej wpływ na problemy z płodnością mają czynniki środowiskowe i psychologiczne. Już dziś ponad połowa badanych mężczyzn ma obniżony przynajmniej jeden parametr płodności. U 28 proc. mężczyzn stwierdziliśmy poniżej 15 milionów plemników w 1 ml nasienia, co jest dolną granicą normy, jaką wyznaczyła WHO. Niemal 40 proc. panów ma też niedostateczną liczbę plemników o właściwej budowie – mówi dr Wojciech Sierka.
Wolne rodniki negatywnie działają na komórki jajowe, ponieważ skracają ich żywotność oraz wpływają na pogorszenie ich jakości. Ponadto przez ich nadmiar dochodzi do nieprawidłowego odżywienia błony śluzowej macicy co w konsekwencji utrudnia zagnieżdżenie się zarodka. Stres oksydacyjny bywa przyczyną rozregulowanych cyklów miesiączkowych a w niektórych przypadkach może powodować bądź nasilać takie schorzenia jak zespół policystycznych jajników oraz endometriozę. Klinika Gyncentrum przeprowadziła również badania określających rezerwę jajnikową u Polek. Wyniki są niepokojące – problemy z płodnością zaobserwowano już o 20-25-latek (do niedawna pojawiały się one dopiero u 30-latek).
– Coraz częściej 20-latki mają wyniki, jakie do tej pory miały 30-, a nawet 40-latki. To niepokojący sygnał na temat kobiecej płodności. Obniżona rezerwa jajnikowa może być głównym powodem problemów z zajściem w ciążę. Jeżeli już w młodym wieku jest poniżej normy, u 30-40-latek wynosi zaledwie kilka procent. A to znacznie utrudnia starania o potomstwo – mówi dr Dariusz Mercik, ginekolog z Kliniki Gyncentrum.
Jak oczyścić organizm i zwalczyć stres?
Warto zacząć od zminimalizować ilość przetwarzanego jedzenia w diecie i wprowadzić do niej produkty bogate w witaminy oraz minerały. Można się wspomóc suplementami oraz ziołowymi, ogólnodostępnymi, naparami. Kolejnym krokiem jest rezygnacja z nadmiernej ilości spożywanego alkoholu oraz palenia papierosów. Ponadto rekreacyjna aktywność fizyczna wspomaga proces usuwania z organizmu wolnych rodników oraz toksyn. Ruch ma zbawienne działanie na obniżenie poziomu stresu oraz napięcia, wzmacnia mięśnie i poprawia krążenie. Warto jednak pamiętać aby nie forsować organizmu i wybierać relaksujące formy aktywności takie jak: joga, pilates, wędrówki w otoczeniu natury, trucht bądź energiczny marsz.
– Palenie papierosów, nadwaga, niewłaściwa dieta, nadmierne spożywanie alkoholu, sprawiają, że nawet zdrowa kobieta czy mężczyzna mają problemy z płodnością. W wielu przypadkach wyeliminowanie tych negatywnych zachowań jest wystarczającą terapią, która normuje płodność, dając szansę na poczęcie dziecka – wyjaśnia dr Mercik.
